مقدمه

روز های برمه اولین کتاب جرج اورول و یکی از تیز ترین تصویرسازی های دوران استعمارگریست. داستان این رمان در دهه 1920 برمه(میانمار امروز) می گذرد و ظلم، نژاد پرستی و رکود اخلاقی حداقل حاکم را که بر اساس عادت و نفع شخصی و نه بر اساس ایده ها به حکمرانی بر برمه می پردازد را تصویرسازی می کند.

در این رمان جرج اورول به جای آن که ما را به ماجراجویی در سرزمینی دوردست ببرد ما را با فرهنگ اروپایی، نظام بروکراتیک استعماری، تاجران چوب و دلالان محلی قدرت به صحنه ای محدود بدل می شوند که در آن سازوکار عظیم حکومت امپراتوری آشکار می شود.

خلاصه داستان روزهای برمه

جان فلوری قهرمان سی ساله داستان، سال ها در جنگل های برمه در حال تجارت چوب بوده است. جان آدم باهوش و با مطالعه ایست اما به طور مزمنی توانایی تصمیم گیری ندارد و به علت ضایعه پوستی که از کودکی روی صورتش دارد خود را تحقیر می کند.

جان فلوری ملول از زندگی، با یک دکتر هندی به اسم دکتر وراسوامی رفاقت دارد.این دکتر شیفتگی عجیبی به امپراتوری انگلیس داره و بخاطر همین بدنبال اینه  که تبدیل به اولین غیر سفید پوست بومیباشگاه اروپایی سفید پوستان که یک نماد پرستیژ اجتماعیست بشه.

در همین اوضاع زن جوانی از انگلستان به اسم الیزابت لاکرستین از بریتانیای پس از جنگ به برمه برای زندگی منظم تر و آفتابی تر میاد در همین حین “او پو کاین” قاضی مکار برمه ای مشغول نوشتن نامه های ناشناس است تا اعتبار دکتر ورسوامی را خراب کند چرا که دوست ندارد باشگاه او را به عضویت بپذیرد و فقط خود او پو کاین به عنوان تنها نامزد باقی بماند.

پیشنهاد برای مطالعه بیشتر: راهنمای سرعت شاتر و استفاده از آن برای عکاسی بهتر

یک توضیح کوتاه درباره باشگاه های اروپایی شاید بد نباشه، در سراسر امپراتوری بریتانیا از هند تا برمه باشگاههایی بودند که هدف از ایجادشان، فراهم کردن محیطی به اصطلاح متمدن و غربی برای اروپایی ها بوده است تا از تماس نزدیک با مردم بومی دور بمانند و در محیطی کنترل شده ورزش، غذا و معاشرت کنند.این باشگاهها به طور رسمی ورود آسیایی ها و بومیان را ممنوع کرده بودند و فقط کارمندان سفید پوست دولت، نظامیان و بازرگانان اروپایی اجازه عضویت داشتند.خود اوروا در دهه 1920 به عنوان افسر پلیس امپراتوری بریتانیا در برمه خدمت میکرده و شهر خیالی روز های برمه، بر اساس شهر واقعی katha یا کاتا در شمال برمه ساخته شده و باشگاه سفید پوستان کتاب همون باشگاه اروپایی کاتاست.

بریم سراغ ادامه کتاب، زندگی در کیاوکتادا شهر خیالی که داستان در آن میگذرد بر اساس مناسک های کوچک مثل نوشیدنی خوردن در ایوان، شایعه پراکنی علیه اینو اون، بازی تنیس و شکایت همیشگی از آب و هوا و بومی ها می گذرد. با بالا گرفتن فشار اجتماعی بر سر رای گیری باشگاه و پیشرفت رابطه عاشقانه فلوری و الیزابت، داستان پیش می رود.

پیشنهاد برای خواندن: برلین الکساندر پلاتس

چرا جرج اورول روزهای برمه را نوشت؟

اریک آرتور بلر یا جرج اورول، همانطور که در بالا گفتم به عنوان افسر پلیس در برمه بین سال های 1922 تا 1927 خدمت می کرد. زندگی در کنار افسران نظامی بریتانیایی به اورول نشان داد که قدرت لخت وقتی نیاز به توجیه خود در درون ندارد چگونه به نظر می رسد بخاطر همین مسائل اخلاقی، خدمت را ترک کرد و سال های برمه خود را کلاس اخلاقی با هزینه دیدن رنج مظلومین و از بین رفتن اخلاقیات حاکمین نامید.روز های برمه برای تصویر کشیدن همین دو جنبه نوشته شده است و هدف اورول این نیست که سفرنامه بنویسد بلکه میخواهد نشان دهد که سیستم های حکمرانی چگونه بزدلی و دروغ را تشویق می کنند، بی عملی فلوری، انگلیس دوستی ورسوامی و جباریت بروکراتیک او پو کاین بخش هایی از ماشین استعمار بزرگیست که اورول خود در برمه مشاهده کرده است.

این کتاب که در اوایل دهه 1930 نوشته شده است حال و هوای فرهنگی آن دوران را بازنمایی میکند. امپراتوری انگلیس در نقشه ها و روزنامه ها پایدار بود اما در واقعیت شکننده، جنبش های ملی در سرتاسر آسیا در حال گسترش بود و وقایع جنگ جهانی اول و رکود عظیم باعث افزایش شدید قیمت کالاها شده بود.در این اثنا باشگاه های اروپایی دژی از انکار ساخته بودند و با مناسک و روتین بر مردم حکمرانی می کردند. این باشگاهها جایی بودند که افسانه ها تکرار می شدند تا جلوی واقعیت را بگیرند و اورول با نشان دادن این انکار قصد سوراخ کردنش را داشت.

جنگ جهانی اول فقط باعث شکننده شدن امپراتوری بریتانیا نشد در دو نوشته بهترین فیلم های جنگ جهانی اول، درباره ریشه ها، علل و عواقب این جنگ و همچنین بهترین فیلم هایی که درباره جنگ بزرگ ساخته شده اند نوشته ام

خلاصه ای از تاریخ استعمار برمه

کتاب درباره رفتار بریتانیایی ها در برمه مستعمرست و زیاد به حال و هوای سیاسی برمه نمیپردازه بخاطر همین داشتن یک سری اطلاعات تاریخی درباره استعمار برمه میتونه بهتون کمک کنه که فضای کتاب را بهتر درک کنید.

بریتانیا برمه را به امپراتوری خود در قرن نوزدهم  از طریق سه جنگ خونین ملحق  و در سال 1886 آن را کامل به خود ضمیمه کرد. این کشور توانست برمه را تا سال 1937 به عنوان یکی از استان های هند-بریتانیا اداره کنه البته خب واضح است که حضور بریتانیا فقط جنبه اداری نداشت بلکه شروع به توسعه و کسب درآمد اقتصادی از این حوزه کردند.

اولین جنگ برمه و انگلیس در سال 1826 بعد از اینکه پادشاهی برمه به ایالت آسام در هند حمله کرد اتفاق افتاد نتیجه اشغال یانگون توسط بریتانیا بود هرچند سربازان انگلیسی زیادی به علت بیماری های گرمسیری فوت کردند.جنگ دوم برمه و انگلیس به علت تنش میان تاجران انگلیسی و حکومت برمه شکل گرفت که نتیجه آن اشغال شهرهای رانگون و پگو بود. و در جنگ سوم در اسل 1885 بریتانیا توانست پایتخت را تسخیر کرده و با تبعید پادشاه به طور کامل به امپراتوری بریتانیا ضمیمه شود.

دلتای ایراوادی تبدیل به یکی از بزرگترین صادرکننده های برنج شد این دلتا که در جنوب برمه قرار داشت شامل زمین های پهناوریست که بخاطر خاک غنی آبرفتی، آب فراوان و اقلیم گرم و مرطوب آن را به یکی از مناسب ترین مناطق آسیا برای کاشت برنج کرده بود طوری که بیش از نیمی از جمعیت فعال برمه در کشت یا حمل و نقل رنج درگیر بودند. جنگل های برمه انبوه از درخت ساج بود که این موضوع باعث توجه شرکت های غربی برای بدست آوردن کل چرخه از تولید، حمل و نقل رودخانه ای و بیمه شد.

کشاورزان محلی مجبور به دادن هزینه اجاره زمین به صاحبان زمین که بیشترشون هندی های تحت حکومت انگلیس بودند شدند و با سقوط قیمت برنج این افراد زیر قرض های سنگین برای گذران زندگی رفتند.

نظام حقوقی بریتانیا در ظاهر جهانی و برابر به نظر می رسد اما در عمل به شدت سلسله مراتبی بود. تاجران و مقام های اروپایی از امتیاز های نژادی و نوعی مصونیت غیر رسمی بهره مند بودند که از طریق شبکه های اجتماعی  تضمین می شد. قدرت پلیس پشتوانه این سلسله مراتب ها بود اعتصاب ها را زیر نظر می گرفت مطبوعات را سانسور می کرد و اعتراض ها را سرکوب می نمود. امپراتوری بریتانیا با ورود گسترده مهاجران هندی به شهرهای برمه ترکیب جمعیتی را تغییر داد رقابت بر سر کار و اجاره خانه را تشدید کرد و تنش های قومی را افزایش داد. اما مهمترین نکته آدداب و مناسک پنهانی قدرت بود که نشان می داد چه کسی خود را برتر می بیند و چه کسی باید گوش به فرمان باشد. همین آداب و مناسک دشمن اصلی در روزهای برمه است، نیرویی که هر رابطه صادقانه ای را تقریبا ناممکن می کند.

پیشنهاد مطالعه: ده اصطلاح اصلی عکاسی

چرا روزهای برمه ارزش خواندن دارد؟

اورول به دنبال این است که نشان دهد چطور ساختارهای بزرگ تبدیل به عادت های کوچک میشند یک کشتی بخار پارویی که چوب ساج را به سمت بالا دست رودخانه حمل می کند صرفا زیرساخت اقتصادی نیست بلکه نشانه عینی اقتصاد جهانیست که به درختان برمه بیش از شهروندان برمه نیاز دارد.رای گیری در باشگاه صرفا خاله زنک بازی و شایعه پراکنی نیست بلکه آیینی محلیست که سلسله مراتب استعماری را مشروع و باورپذیر نگه میدارد. حتی کارهای خبیثانه “او پو کاین” واکنش منطقی به نظامیست که نزدیکی به لطف و رضایت استعمارگر را بیش از خدمت عمومی پاداش می دهد. اورول به دنبال این است که نشان دهد که زندگی در استعمار، حقیقت را تبدیل به بیانی تلخ، و شجاعت را تبدیل به خودکشی اجتماعی می کند.

رمان روزهای برمه تصویری صادق و بی پرده از زندگی روزمره در دل امپراتوری بریتانیاست جایی که گرما، کسالت و ریاکاری شکل دهنده اندیشه و رفتار انسان هاست.

اورول در این اثر فریب خوردگی فردی و ضعف اخلاقی را در برابر فشار احتماعی و نژادی آشکار می کند فلوری می داند چه درست اما جرات عمل ندارد.از نظر زباین سبک اورول ساده، دقیق و بی زرق و برق است و توجهش به جزئیات زندگی استعمارگر و استعمار شده حس واقعیت را تقویت می کند.

در ایران کتاب روزهای برمه با ترجمه خانم زهره روشنفکر، توسط انتشارات مجید چاپ رسیده است

در نهایت امتیاز من به این کتاب 3.5 از 5 خواهد بود.

نتیجه گیری

جرج اورول در ایران بیشتر با قلعه حیوانات و 1984 شناخته شده است و این اثر مهم از او کمتر توسط مخاطب ایرانی شناخته شدست بخاطر همین تصمیم گرفتم در یک نوشته این کتاب را به شما عزیزان معرفی کنم. درون مایه های اصلی این کتاب از فساد قدرت، خودفریبی و فشار اجتماعی برای هم رنگی همان مسائلی هستند که بعد ها در مزرعه حیوانات و 1984 کاوش شدند.

روزهای برمه ماندگار است چون حقیقت تلخ را می گوید آن حقیقت هم این است که امپراتوری نه به وسیله جنگ، بلکه به وسیله مردان و زنانی که با ترس و طمع و عادت چرخ آن را می چرخانند حفظ و گسترده می شود و شاید بزرگترین درسش هم این باشد که شجاعت از لحظه ای شروع می شود که دیگر نمیتوانیم وانمود کنیم چیزی را ندیده ایم