مقدمه

پدران و پسران نوشته ایوان تورگنیف یک رمان فشرده با هاله عظیم است.در حجم نسبتا کوچکی که دارد روبرویی نسلی را در روسیه به تصویر می کشد که تازه پس از قرن ها رعیت داری شروع به بازسازی خود کرده است. این کتاب کلمه “نیهلیسم” را از طریق قهرمان جوانش «اوگنی بازاروف» در اروپا جا انداخت. بازاروف یک دانشجوی پزشکیست که فقط به علم معتقده و هنر رو چیز گزاف و مهملی می دونه و مهمتر از هرچیز در هر پدیده به دنبال فایده و کاربرد آن است.اولین بار این رمان در سال 1862 چاپ شد و به عنوان یکی از آثار کلاسیک قرن نوزدهم ادبیات روسیه شناخته می شود.

پیشنهاد مطالعه: برلین الکساندر پلاتس

تورگنیف به صورت واضح و شفاف می نویسد، صحنه ها به مانند دیالوگ جریان دارند و منظره ها به لطافت نفَس بر لیوان ثبت می شوند. اما زیر این فضای آرام، جامعه ایست که در حال گذر از آستانه های جدید است.لغو رعیت داری در سال 1861 پایه های قدرت دولت را لرزانده، اصلاحات قانونی و شوراهای جدید پی لغو رعیت داری به وجود آمدند، روزنامه ها از مباحثه های میان غرب گرایان و اسلاوفیل ها می نوشتند و جامعه در حال پر شدن صدای بی تاب جوانان رادیکال بود. پدران و پسران این دوره کلیدی را مورد بررسی قرار داده و به آن شخصیت داده است.

خلاصه داستان

آرکادی کیرسانوف که تازه از دانشگاه فارغ التحصیل شده است با دوست و قهرمان خود اوگنی بازاروف به ملک روستایی خانواده بازمیگردد. پدر آرکادی، نیکلای سعی میکند که پا به پای زمانه پیش برود اما برادر وی پاول، تجسم آیینه کهنه اشرافی است. بعد از شام اول، بی اعتقادی های بازاروف در تضاد با رفتار پاول قرار می گیرد و سوالاتی درباره وظیفه و احساس در خانه انعکاس می یابد.

بدون استراحت، مرد جوان قصه ما به شهر نزدیک سفر می کند جایی که بیوه باهوشی به اسم آنا ادینستوا و خواهرش کتیا را می بیند. حضور آنا بازاروف را دچار آشفتگی می کند و دیدگاه بت گونه آرکادی نسبت به دوستش دچار شکاف هایی می شود.

در این کتاب، ایده ها در معرض آزمون عاطفه و غرور قرار می گیرند در پایان موضع هر شخصیت درباره «سودمندی در برابر زیبا» به دست تجربه نرم شده است.

پیشنهاد فیلم: بودن یا نبودن اثر ارنست لوبیچ

چرا تورگنیف رمان پدران و پسران نوشت؟

تورگنیف خودش از نزدیک شاهد گروه جوانان دانشمند رادیکالی بود که با تفکرات میانه روی پدران خود مخالف بودند. او با شخصیت بازاروف نه به دنبال نصیحت کردن بود نه به دنبال تمسخر، بلکه میخواست تصویری از گیرایی و حدود تفکرات آن ها نشان دهد. بخاطر همین شخصیت گیرای داستانش کسیست که هنر عشق و سنت را مسخره می کند. افراد رادیکال معتقد بودن که تورگنیف به آن ها خیانت کرده و محافظه کار ها به این باور رسیده بودن که تورگنیف در حال زیبا نشان دادن این تفکر خطرناک است.

فضای سیاسی و اجتماعی 1860

پایان نظام ارباب رعیتی، روستاها را از نو ساخت. رعیت های گذشته به آزادی فردی و آزادی های محدود ارضی رسیدند و زمین داران با مشکلات مادی و مدیریتی جدید مواجه شدند.املاک همانطور که در رمان پدران و پسران آمده به آزمایشگاه هایی برای مدرنیزاسیون تبدیل شدند.

تغییرات قضایی و خودمختاری محلی مورد بحث قرار می گرفت انتظارات از ظرفیت فرا رفته بود که این فضا به تورگنیف کمک کرد که داستان خود را در لحظه ای که سیاست زندگی روزمره را تغییر داده مکان یابی کند.

تفکرات قدیمی تر درباره مسیر روسیه، با شکاکی رادیکال های 1860 مواجه شد. واژه نیهلیسم توسط این رمان به شهرت رسید و بیانگر اخلاقی بود که منطق، فایده و علم را برچیزهای دیگر برتری میداد.

پیشنهاد مطالعه: دوگانگی موج و ذره، چگونه نور به دو شکل مختلف رفتار می کند؟

اهمیت پدران و پسران

چه بحث امروز که درباره تکنولوژی و تخصص و فرهنگ است چه بحث های دیروز بر سر سود و سنت، پدران و پسران به ما نشان می دهد که چگونه اعتقادات تبدیل به ژست می شوند و چطور محبت در عدم توافق از بین می رود و چرا سازش ممکن است نشانه شجاعت باشد نه نشانه تسلیم.

اعتقاد بازاروف مبنی بر نگهداشتن چیزهای سودمند به ریاکاری ختم می شود و رمان به ما نشان می دهد که وقتی زندگی به یک فکر محدود شود چه چیز هایی از دست می رود.

یکی دیگر از پیام های تورگنیف این است که اصلاحات اجتماعی نه درون پارلمان و مجلس، بلکه در حیاط خانه و آشپزخانه صورت می گیرد و حال و هوای اخلاقی افراد، مسیر ذهن دیگران را تغییر میدهد.

در پایان امتیاز من به این کتاب 3.5 از 5 خواهد بود.

اقتباس ها

از این رمان اقتباس های زیادی بخصوص در روسیه شده است یکی از فیلم های مهمی که از این رمان ساخته شده فیلم پدران و پسران محصول سال 1959 با بازی آدولف برگونکر و ناتالیا راشوسکایا است. در سال 1971 یک سریال کوتاه انگلیسی به کارگردانی پدی راسل ساخته شد و در سال های 1983 و 2008 دو مینی سریال روسی از این اثر به نمایش در آمد.

پدران و پسران در ایران

این کتاب در ایران با ترجمه های متعددی عرضه شده است نشر فرمهر با ترجمه خانم الهام ربیعی، نشر مرکز با ترجمه خانم فرزانه طاهری، در نشر امیر کبیر با نام پدران و فرزندان ترجمه آقای محمد هادی شفیعی ها ودر شر علمی فرهنگی با ترجمه خانم مهری آهی به چاپ رسیده است.

نتیجه گیری

پدران و پسران را برای آشنایی با بازاروف بخوانید تا شاهد مباحثه بین سنت و شکاکی باشید. خود رمان کوتاه است و ما را با یک پرسش اساسی تنها می گذارد  که « ما به چیزی که تغییرمان می دهد چه چیزی مدیون هستیم؟»